Zasady dobrej kwerendy

15.10.2019 2 minuty na przeczytanie artykułu

Dobra kwerenda to podstawa każdej publikacji o charakterze naukowym. Bez niej bowiem niemożliwym jest stwierdzenie na ile nasza praca jest odkrywcza a także czy przyjęliśmy odpowiednie założenia.

Nawet najszerzej zakrojone badanie empiryczne może okazać się bezużyteczne jeśli nie zostanie poprzedzone poprawną kwerendą literatury i teorii dotyczących danego zagadnienia. To ona stanowi podstawę do postawionych pytań badawczych, sposobu ujęcia problematyki czy też kolejnych etapów.

Kwerenda ma przyczynić się osadzeniu naszych badań w dorobku dotychczasowej nauki – ma czerpać bądź odnosić się, zarówno pozytywnie jak i negatywnie do istniejących prac. Nie wykluczając innowacyjności, powoduje, że nasze działania nie są zawieszone w próżni – bazują na danych i teoriach wypracowanych wcześniej.

Szczególnie istotna z tego punktu widzenia jest kompletność wyszukiwania materiałów dotyczących naszej pracy. Choć to oczywiste, to warto przypomnieć, że nie można ograniczać się do pierwszej strony wyszukiwarki internetowej czy nawet elektronicznych katalogów bibliotek.

W najbardziej kompleksowych pracach warto odnieść się również do literatury spoza jednego kraju, a nawet obszaru kulturowego. Niestety, takie możliwości są często ograniczone ze względu na koszty, trudną dostępność wielu publikacji czy brak kompetencji językowych. Niemniej, warto starać się o jak najszerszy obraz analizowanej rzeczywistości – obecnie duża część także zagranicznych autorów publikuje w języku angielskim. Znajomość go jest zatem kluczem do zdobywania wiedzy nawet z bardzo odległych państw.

Podobnie jak powinniśmy korzystać z zagranicznych źródeł, tak nie powinniśmy się bać prac mogą nie wchodzić w skład naszej dziedziny. Przykładowo, jeśli piszemy pracę na temat marketingu, warto prześledzić podobne, nawet jeśli z gruntu dotyczą nauk o mediach czy psychologii. To zdecydowanie poszerzy nasz ogląd na poruszane sprawy, ale też zainspiruje do nowych badań.

Właśnie zdolność do inspiracji jest również bardzo istotną częścią kwerendy. Czerpiąc wiedzę z prac innych autorów możemy sprawdzić co wymaga jeszcze zbadania i jakich narzędzi można do tego użyć. Nie należy przy tym brać całego dorobku tych co badali coś przed nami jako czegoś co nie wolno podważać – krytyczność wobec źródła i przy zachowaniu rzetelności, polemika z autorami, to istotne wzbogacenie dyscypliny. Wiele cennych teorii powstało jako wyraz sporu naukowego między badaczami. Błędem zatem byłoby np. pomijanie materiałów, które przeczą naszej tezie choć wywarły znaczny wkład na rozwój dyscypliny. Co więcej, takie działania mogą zostać odebrane jako błąd w sztuce, co na pewno zostanie podniesione w późniejszych recenzjach.

Innym warunkiem dobrej kwerendy jest jej aktualność. Nawet jeśli poruszaliśmy już kiedyś dany problem to powinniśmy zaktualizować swój zasób literatury. Zadbanie o to, aby odnosić się także do nowych prac po pierwsze zmniejszy ryzyko dublowania się tematów i ich ujęcia a także wzbogaci nasze materiały o najnowsze ustalenia, co czyni pracę bardziej atrakcyjną.

Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „DIALOG” na lata 2018-2019