Środki trwałe – o czym musimy wiedzieć prowadząc działalność gospodarczą? Cz.1 – Czym są środki trwałe i jak je klasyfikujemy

Praktycznie każda działalność wiąże się z używaniem składników majątku, jakie mogą być uznane za środki trwałe. Czasami nie mamy jednak świadomości takiego stanu rzeczy. Na wstępie warto więc wyjaśnić czym jest środek trwały.

Zgodnie z Ustawą o PIT środkiem trwałym jest rzecz, która musi jednocześnie spełniać 5 warunków:

• stanowić własność lub współwłasność podatnika,
• być nabytym lub wytworzonym we własnym zakresie,
• być kompletnym i zdatnym do użytku w dniu przyjęcia do używania,
• mieć przewidywany okres używania dłuższy niż rok,
• być wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddanym do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

W przypadku czynnych podatników VAT dodajemy tutaj kwotę graniczną 10 000 PLN netto, która stanowi kwotę graniczną dla odpisów amortyzacyjnych. Poniżej tej kwoty nie ma konieczność umieszczenia rzeczy w ewidencji środków trwałych, tym samym nie ma możliwości uzyskania amortyzacji. Warto tutaj zaznaczyć, że rzeczy które użytkujemy na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu również można zaliczyć do środków trwałych – przy czym może to uczynić jedynie jedna ze stron. Praktyka i akty prawne wskazują, że środkami trwałymi są w szczególności nieruchomości (w tym wieczyste prawo do użytkowania), maszyny, urządzenia, środki transportu, inwentarz żywy czy też inwestycje ulepszające obce środki trwałe. Przy okazji ulepszeń warto wspomnieć również o środkach trwałych w budowie. Należy je oczywiście wyodrębnić w ewidencji, natomiast nie powinno się w Księdze Przychodów i Rozchodów na bieżąco ewidencjonować wszystkich kosztów – należy robić to zbiorczo, na po oddaniu środka trwałego do użytku.

Środki trwałe mają oczywiście swoją systematykę. Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT) została opublikowana w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10.12.2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz. U. nr 242, poz. 1622). Klasyfikacja składa się z trzech poziomów, w ramach których znajdują się:

1 – grupy

1/2 – podgrupy

1/2/3 – rodzaje

Na pierwszym poziomie wyszczególniamy 10 grup:

0 – grunty;

1 – budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego oraz spółdzielcze prawo własnościowe do lokalu mieszkalnego;

2 – obiekty inżynierii lądowej i wodnej;

3 – kotły i maszyny energetyczne;

4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania;

5 – maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne;

6 – urządzenia techniczne;

7 – środki transportu;

8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane;

9 – inwentarz żywy.

Obce środki trwałe, w których dokonujemy inwestycji, klasyfikujemy w odpowiednich dla nich miejscach ewidencji.