Zaloguj się przez google
Socjologię prawa umiejscowić w nauce jest stosunkowo łatwo. Jest to bowiem bez wątpienia nauka społeczna, którą usytuować należy pomiędzy naukami socjologicznymi a naukami prawnymi. Prawo jako zjawisko nie funkcjonuje w próżni, ale w określonych realiach społecznych. Stąd też socjologia prawa za swój przedmiot czyni badanie społecznych oddziaływań zjawisk prawnych.
Socjologia prawa, która to wyodrębniała się z głównego nurtu socjologii dopiero w XX wieku, od początku była przedmiotem zainteresowania zarówno socjologów, jak i prawników.
W ramach polskich uczelni wyższych, jednostki naukowe zajmujące się socjologią prawa zlokalizowane są jednak na wydziałach prawa uniwersytetów.
Naukowo socjologią prawa cały czas zajmują się i socjologowie, i prawnicy. Z uwagi jednak na dosyć specyficzny przedmiot dociekań badawczych, a konkretnie analizowania społecznego oddziaływania prawa wydawać by się mogło, że socjologia prawa powinna pozostawać domeną przedstawicieli zawodu prawniczego. I tak pewnie jest, ale z całą stanowczością należy podkreślić, iż tematykę badawczą wchodzącą w skład socjologii prawa podejmują również z powodzeniem socjologowie.
Oprócz badania społecznego oddziaływania regulacji prawnych, ważne dla socjologii prawa są również funkcje prawa. Analizując owe funkcje, prawo w tym znaczeniu należy rozumieć jako integralną część systemu społecznego, dlatego też relewantne znaczenie ma tu oddziaływanie prawa jako zjawiska społecznego na społeczeństwo (rozumianego jako całość). Istotną rolę w socjologii prawa odgrywa także socjologia zawodów prawniczych, traktująca przykładowo o udziale czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości (ławnicy), czy też np. o sędziowskim wymiarze kary.
W socjologii prawa wyróżnić można obszary badawcze dotyczące: prawa a innych systemów społecznych, tworzenia, stosowania i przestrzegania prawa, kultury politycznej i prawnej, wyżej wspomnianych już zawodów prawniczych a także edukacji prawniczej. Nie pomija się również dokonywania analiz w obszarze dotyczącym prawa a zmiany społecznej.
Nauką pokrewną do socjologii prawa jest kryminologia. Niektóre z uczelni wyższych prowadzących studia na kierunku „socjologia” powołują w ich ramach specjalność kryminologiczną (o nazwie „kryminologia”) lub nawet inne, jak np.: „kryminologia i socjologia penitencjarna”, „kryminologia i dezorganizacja społeczna”, „socjokryminologia”.
Przedmiot pn. „socjologia prawa” jest – co do zasady – realizowany w każdym programie studiów wyższych na kierunku „prawo” oraz „socjologia”.
Warto również w tym miejscu dodać, iż od 1989 r. w Oñati w Hiszpanii funkcjonuje Międzynarodowy Instytut Socjologii Prawa (International Institute for the Sociology of Law), prowadzący zarówno działalność naukową, popularno-naukową oraz dydaktyczną (studia wyższe z zakresu Sociology of Law).
W Polsce natomiast aktualnie żadna szkoła wyższa nie prowadzi odrębnych studiów na kierunku o nazwie „socjologia prawa” (według danych dostępnych w Zintegrowanym Systemie Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym POLON).
Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „DIALOG” na lata 2018-2019
