Zaloguj się przez google
Nie od dziś wiadomo, że media pełnią ważną rolę w socjalizacji, tak społecznej, jak i politycznej. Dyskusje na temat wpływu mediów, czy też dotyczące siły ich oddziaływania trwają – zarówno w środowisku socjologów, jak i politologów, medioznawców, psychologów, czy dziennikarzy. Dr Michał Wenzel, socjolog z Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS postanowił zbadać te zagadnienie w ramach projektu „Wpływ mediów na postawy polityczne”, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.
Celem badania było stwierdzenie w jakim stopniu kształtowanie się opinii publicznej jest wynikiem przekazów medialnych. W swoim projekcie dr Wenzel postawił na różne aspekty tego zagadnienia. Z jednej strony chodziło o zbadanie charakteru przekazu medialnego i jego wpływu na kształtowanie się postaw, ale też siłę oddziaływania przekazu w zależności od zgodności orientacji ideologicznej przekazu z orientacją badanego. Brano także pod uwagę kompetencję poznawczą odbiorcy i jej znaczenie przy tworzeniu się postaw. Założenia, które zostały poczynione odnoszą się do trzech sfer. Pierwszą z nich jest fakt, że media, z których odbiorcy korzystają przyczyniają się do tworzenia ram pojęciowych, przez pryzmat których postrzegają oni świat. Drugie odnosiło się do tego, że uprzedzenia do konkretnych mediów wpływają na ocenę przekazu, natomiast trzecie zakładało, że kompetencja poznawcza, jaką dysponuje odbiorca może wpływać na odbiór treści.
Badanie przebiegało w ramach trzech etapów. Pierwszym z nich było badanie sondażowe, przeprowadzone w formie quasi-eksperymentalnej, przy pomocy którego badacze sprawdzali, jakie postawy deklarują badani. W tym etapie sprawdzano wiedzę, orientację ideologiczną oraz kompetencję poznawczą badanego. Następnie przewidziane było wprowadzenie bodźca oraz post-test. Kolejną fazę stanowiło sprawdzenie jak trwałe są postawy, wytworzone na podstawie bodźca, przeprowadzone po określonym czasie. Ostatnim elementem było pogłębione badanie jakościowe. Badanie zostało przeprowadzone na reprezentatywnej próbie obywateli polskich posiadających czynne prawo wyborcze.
W badaniu, jako bodziec, wykorzystane zostały materiały prasowe dotyczące uchodźców. Uczestnikom zaprezentowano materiały podchodzące pozytywnie bądź negatywnie do tej kwestii społecznej. Badacze zaobserwowali, że negatywne komunikaty oddziałują silniej od pozytywnych. Osoby, które już na wstępie deklarowały postawy negatywne wobec tego zjawiska, w zasadzie nie zmieniały pod wpływem komunikatu swoich poglądów, podczas gdy u tych, którzy początkowo nie mieli konkretnego nastawienia w stosunku do tematu, obserwowano zmianę stanowiska w tej sprawie. Zmiana poglądów w przypadku komunikatu negatywnego odzwierciedlona została na poziomie statystycznym. Pozytywny komunikat natomiast nie skutkował zmianą poglądów w żadnej grupie poddanej badaniu. Kierownik projektu zauważa także, że negatywne emocje aktywizują się szybciej, a efekt ich oddziaływania jest bardziej widoczny. Podkreśla, że strach jest jednym z elementów, dzięki którym nasz gatunek mógł przetrwać tysiące lat
Badania potwierdziły również, iż wyborcy PIS-u częściej korzystają z przekazów emitowanych przez Telewizję Publiczną, podczas gdy wyborcy PO raczej wybierają stacje TVN-u. Ci pierwsi częściej czytują Gazetę Polską, natomiast w drugiej grupie dominowała Gazeta Wyborcza, czy Polityka. Wielu badanych miało trudności z określeniem z jakiego źródła czerpią informacje dotyczące polityki, gdyż najczęściej wykorzystują oni portal Facebook, jako naturalne źródło wiedzy. Kierownik projektu, dr Michał Wenzel, zwraca uwagę na fakt, że niemożność skonkretyzowania źródła, z którego pochodzą informacje, kwalifikowane przez odbiorców jako wiedza, sprawia, że występuje istotna trudność w ustaleniu ich wiarygodności. Niebezpieczeństwa jakie z tego wynikają, to chociażby łatwość manipulacji takim odbiorcą, dzięki czemu mogą się rozprzestrzeniać informacje klasyfikowane jako fake news.
Źródła:
https://www.swps.pl/nauka-i-badania/granty/16552-wplyw-mediow-na-postawy-polityczne
Publikacja finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „DIALOG” na lata 2016-2017
