Nasze dane osobowe powinniśmy chronić równie mocno, jak nasze pieniądze czy hasła np. do bankowości elektronicznej oraz PIN-y do kart płatniczych. Jeśli bowiem wpadną w niepowołane ręce, mogą stać się „furtką” dla oszustów do kradzieży naszych oszczędności.
Szczególnie teraz, w dobie rozwoju różnego rodzaju technologii, które z jednej strony ułatwiają nam życie, ale z drugiej stwarzają oszustom wiele nowych możliwości do okradania nas, powinniśmy zwracać bacznie uwagę na ochronę danych osobowych. Bowiem mimo, że są one niematerialne, to w niewłaściwych rękach mogą narazić nas na całkiem realne straty. Za ich pomocą złodzieje mogą dotrzeć do naszych kont i ukraść z nich wszystkie zgromadzone tam pieniądze. Nic więc dziwnego, że równolegle z rozwojem technologii i oferowaniem przez coraz więcej firm różnego rodzaju produktów finansowych online (gdzie łatwiej posłużyć się cudzą, skradzioną tożsamością) powstają również nowe sposoby i systemy, które mają nas przed oszustwami chronić.
Jednym z takich systemów jest tzw. Bezpieczny PESEL stworzony przez firmę CRIF, dostarczającej informacje kredytowe oraz Polski Związek Instytucji Pożyczkowych. Obecnie w systemie Bezpieczny PESEL uczestniczy kilkadziesiąt firm oferujących pożyczki. Do systemu przystąpić mogą one bezpłatnie, tak samo jak i wszyscy konsumenci.
Jak zastrzec swój PESEL?
Zastrzec swój PESEL możemy na stronie bezpiecznypesel.pl. Jeśli wpiszemy na niej nasze dane i przejdziemy weryfikację, wówczas taka informacja – o tym, że nie zamierzamy starać się o pożyczkę – będzie przekazywana do wszystkich uczestniczących w systemie firm pożyczkowych oraz kredytodawców korzystających z danych firmy CRIF. Dzięki temu, oszust, który wszedł w posiadanie naszych danych osobowych, nie będzie mógł zaciągnąć zobowiązania finansowego na nasze nazwisko.
Zastrzeżenie danych osobowych to jednak tylko jedna z usług, jakie oferuje system Bezpieczny PESEL. Druga to tzw. usługa zgłoszenia utraty. Warto z niej skorzystać, jeśli zgubimy dowód osobisty lub zostanie on nam skradziony. Dzięki temu pożyczkodawcy zostaną poinformowani, że utraciliśmy dowód tożsamości, wobec czego istnieje ryzyko, że nasze dane osobowe wpadną w niepowołane ręce i mogą zostać wykorzystane do tzw. kradzieży tożsamości, czyli mogą posługiwać się nimi osoby do tego nieupoważnione.
Skorzystanie z obydwu usług oferowanych przez system Bezpieczny PESEL jest szybkie i łatwe. Wystarczy wypełnić odpowiedni wniosek na stronie systemu, następnie przejść przez weryfikację telefoniczną, której dokonują pracownicy firmy CRIF, po czym następuje aktywowanie usługi lub usług. Jeśli rozmyślimy się i będziemy chcieli cofnąć dokonane zastrzeżenie naszego numeru PESEL albo będziemy planować wzięcie pożyczki, równie łatwo możemy zrezygnować z usługi, czyli cofnąć nasze zastrzeżenie.
Nie tylko Bezpieczny PESEL
Dobrze wiedzieć, że Bezpieczny PESEL to nie jedyny tego typu system, mający chronić nasze dane osobowe, a tym samym nas samych przed kradzieżą tożsamości, działający na polskim rynku. Podobny cel przyświeca również systemowi DOKUMENTY ZASTRZEŻONE, powołanemu przez Związek Banków Polskich, w którym uczestniczą z kolei wszystkie banki działające w naszym kraju oraz szereg innych instytucji i firm.
System DOKUMENTY ZASTRZEŻONE działa na podobnej zasadzie jak Bezpieczny PESEL. W dowolnym banku przyjmującym zastrzeżenia dokumentów (nie tylko w tym, w którym sami mamy konto) zgłosić można utratę swojego dokumentu tożsamości. Da się to zrobić to zarówno osobiście w dowolnym oddziale banku, jak i w niektórych bankach pod numerem telefonu +48 828 828 828 (w ten sposób przyjmowane są zgłoszenia od klientów własnych banków) lub też za pośrednictwem konta na stronie Biura Informacji Kredytowej, o ile oczywiście takie konto już posiadamy. Po takim zgłoszeniu wszyscy uczestnicy systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE zostaną poinformowani, że zastrzegliśmy nasze dane, co uniemożliwi złodziejowi zaciągnięcie kredytu na nasze nazwisko.
Pod wspomnianym wyżej numerem telefonu możemy również zastrzec utraconą kartę płatniczą w międzybankowym Systemie Zastrzegania Kart. Tak jak w przypadku systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE, tak i tu informacja o tym, że zastrzegliśmy kartę trafi od razu do wszystkich jego uczestników, uniemożliwiając osobie niepowołanej posługiwanie się nią.
Jak wynika z raportu infoDOK Związku Banków Polskich, do systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE trafia coraz więcej zgłoszeń. W III kwartale 2018 roku Polacy pobili dotychczasowy rekord liczby utraconych dokumentów zgłoszonych do tego systemu. W tym czasie jego baza wzrosła bowiem o ponad 43 tysiące sztuk. Oznacza to, że rośnie nasza świadomość związana z ochroną danych osobowych, a to przekłada się bezpośrednio na nasze bezpieczeństwo. Jak pokazują również dane ZBP, w tym samym czasie, czyli III kwartale 2018 roku, odnotowano także wzrost liczby zablokowanych prób wyłudzeń kredytu na cudze nazwisko. Udaremniono w ten sposób aż 1504 takie próby, na łączną kwotę 120,5 mln zł. Te liczby stanowią najlepszy dowód na to, że powinniśmy chronić nasze dane osobowe i od razu zgłaszać utratę dokumentu tożsamości.
Anna Wiśniewska